Ο
ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΔΟΜΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ
ΚΡΙΣΗΣ
Πανάγου
Κατερίνα, Κοινωνική Λειτουργός στο Κοινωνικό Παντοπωλείο του
Δήμου
Νεάπολης – Συκεών.
Η
οικονομική κρίση με τις σοβαρές επιπτώσεις που έχει επιφέρει στην κοινωνία δοκιμάζει
τόσο την ψυχολογική υπόσταση του κάθε ατόμου όσο και τις σχέσεις του μέσα στην
οικογένεια, η οποία αποτελεί δομική μονάδα της κοινωνίας.
Οι
απλήρωτοι λογαριασμοί, το άγχος για την καθημερινή εξασφάλιση των βασικών
αναγκών της οικογένειας, η ανεργία, τα κλάματα των μικρών παιδιών εξαιτίας της
έλλειψης παροχής απαραίτητων αγαθών από τους γονείς τους, για την εξασφάλιση
της ομαλής ανάπτυξης και ανατροφής τους, είναι κάποιες από τις αιτίες αποδυνάμωσης
της οικογένειας που προκαλούν συγκρούσεις μέσα σε αυτήν. Χάνεται η ικανότητα
των συντρόφων να είναι στοργικοί ο ένας απέναντι στον άλλον, να αφιερώνουν
χρόνο στα παιδιά τους, προσφέροντας τους αγάπη και σιγουριά. Όλα αυτά ερχόταν
σε δεύτερη μοίρα, αρκεί μόνο να μπορούν να
κερδίζουν όσα χρειάζονται για να
ικανοποιήσουν τις υλικές απαιτήσεις της οικογένειάς τους . Το να ικανοποιήσει,
για παράδειγμα ο πατέρας, με τον
καλύτερο δυνατό τρόπο τις υλικές απαιτήσεις της οικογένειας καθορίζει σχεδόν αποκλειστικά την αξία του ως μέλους
της οικογένειας και της κοινωνίας, αλλά και σε ατομικό επίπεδο την ίδια την
αυτοεκτίμησή του. Με αυτόν τον τρόπο τα μέλη της οικογένειας απομακρύνονται το
ένα από το άλλο και δεν δημιουργούνται σχέσεις αγάπης και εμπιστοσύνης. Έτσι η
οικογένεια η οποία αποτελεί συνήθως το καταφύγιο για το κάθε μέλος της, μετατρέπεται σε «πεδίο μάχης» και έντονων
συγκρούσεων ταράζοντας την ψυχολογική ισορροπία των μελών της.
Στην εμφάνιση μίας τέτοιας
δυσλειτουργικής κατάστασης που έχει επιφέρει η κρίση παρεμβαίνουν οι κοινωνικές
δομές. Υποδέχονται τους ενδιαφερόμενους, παρέχοντάς τους πληροφόρηση σχετικά με
τις υπηρεσίες που προσφέρουν οι Κοινωνικές Δομές Άμεσης Αντιμετώπισης της
Φτώχειας, διευκολύνοντας την προώθησή τους στις αντίστοιχες Δομές, με βάση τις
ιδιαίτερες ανάγκες τους (γραφείο διαμεσολάβησης). Επιπλέον, στηρίζουν την
οικογένεια και προσπαθούν να επαναφέρουν την ισορροπία μεταξύ των μελών της. Αποτελούν ανακούφιση
για την οικογένεια εξασφαλίζοντας το καθημερινό τους φαγητό (κοινωνικό συσσίτιο),
προσφέροντάς τους τα είδη πρώτης ανάγκης για την κάλυψη των βασικών τους
αναγκών (κοινωνικό παντοπωλείο), εξασφαλίζοντας τη φαρμακευτική αγωγή σε
ανασφάλιστους πολίτες (κοινωνικό φαρμακείο), δίνοντάς τους την ευκαιρία να αποκτήσουν
τον δικό τους λαχανόκηπο και να εμπλουτίσουν την καθημερινή τους διατροφή (δημοτικός
λαχανόκηπος). Τέλος, εξασφαλίζουν στους ωφελούμενους την δυνατότητα να
χρησιμοποιήσουν διάφορες υπηρεσίες με
μοναδικό αντάλλαγμα τον προσωπικό τους χρόνο και όχι με χρήματα (τράπεζα
χρόνου).
Όλα
αυτά καθώς και η ψυχοκοινωνική στήριξη που παρέχουν οι κοινωνικές δομές, όπως
επίσης και η επικοινωνία με άλλους κοινωνικούς φορείς για την ευκολότερη
«αναρρίχηση» των πολιτών σε αυτές, δίνουν στο άτομο την δυνατότητα να ελπίζει,
ενδυναμώνοντάς το για να μπορέσει να σταθεί ξανά στα πόδια του και να βελτιώσει
τις σχέσεις του με την οικογένεια του.
Ο
δρόμος της επιβίωσης είναι πολύ μεγάλος και κουραστικός για όσους τον
διασχίζουν. Οι κοινωνικές δομές οφείλουν να αποτελούν τους σταθμούς ανάπαυσης
σε αυτόν τον κουραστικό δρόμο προς την επιβίωση, παρέχοντας στους ωφελούμενους
τη δυνατότητα να ανασυγκροτήσουν τις δυνάμεις τους για να μπορέσουν να τον
διασχίσουν. Όταν μικραίνει ο ορίζοντας, μικραίνει κι η ψυχή μας. Όσο
περισσότεροι σταθμοί ανάπαυσης υπάρχουν σε αυτόν τον δύσκολο δρόμο τόσο
λιγότεροι άνθρωποι θα μείνουν στη μέση της
διαδρομής. Γιατί όπως έχει πει και ο
Κάρολος Δαρβίνος: «Δεν είναι τα πιο
δυνατά είδη που επιβιώνουν ή τα πιο έξυπνα, αλλά αυτά που ανταποκρίνονται
καλύτερα στις αλλαγές». Ας αποτελέσουν λοιπόν οι κοινωνικές δομές αρωγό για
να ανταποκριθούν καλύτερα τα άτομα στις αλλαγές που έχει επιφέρει η οικονομική
κρίση.
